Foi no ano 2017 cando se decidiu afrontar cunha nova visión ao proceso de normalización do eúscaro, e é de xustiza dicir que o proceso recibiu un impulso significativo tanto no aspecto cuantitativo (uso e presenza) como no cualitativo (ilusión no departamento, colaboración, implicación, solidez da iniciativa…).

Por iso, conscientes do éxito das experiencias, decidiuse analizar os pasos dados, co fin de identificar as claves e as áreas de mellora para avanzar nesta análise, así como para visualizar en que punto quere estar Lehendakaritza dentro de dez anos. Preténdese, ademais, si o modelo e a análise do camiño percorrido puidese ser de utilidade, polo a disposición de institucións similares.

O primeiro paso para abordar o labor de sistematización foi a descrición detallada da traxectoria percorrida de 2017 a 2021. A visión global do itinerario axudou a identificar as claves e a visualizar os pasos seguintes. A sistematización é a interpretación crítica dunha ou varias experiencias. Neste caso, a organización e reconstrución destas experiencias contribuíu a identificar elementos como a lóxica do proceso, os seus factores e claves principais, a relación entre elas e o motivo polo que se actuou así. En definitiva, a sistematización é unha ferramenta para comprender mellor as nosas experiencias, sempre co obxectivo de melloralas e canalizar iniciativas de maior alcance.

As principais claves que se identificaron grazas ao traballo de sistematización de Lehendakaritza foron as seguintes:

• Os valores compartidos no proceso: coidar a diversidade, posibilitar escóitaa activa, dar pasos dun modo progresivo, fortalecer a confianza recíproca, estruturar o liderado compartido, actuar con flexibilidade, fomentar a empatía e a asertividad, situar ás persoas no centro…
• Adoptar unha decisión política clara e canalizar a colaboración entre o nivel político e o técnico.
• Acordar a dirección e a meta do proceso con todos os axentes.
• Facer ver e sentir a necesidade do eúscaro a responsables e persoas traballadoras.
• Nomear unha persoa responsable de eúscaro, con capacidade decisoria, e crear un equipo motor eficaz que lidere o proceso. 
• Activar líderes informais e buscar alianzas e complicidades.
• Mirar á realidade lingüística non desde o punto de vista da lingua hexemónica e adoptar a perspectiva da lingua minoritaria, proporcionando formación en sociolingüística aos membros da organización para a súa empoderamiento nesta materia.
• Subliñar e visibilizar a importancia de entender o eúscaro.
• Avaliar continuamente o proceso. 

Por outra banda, coa mirada posta no futuro, e asumindo a situación actual, é un bo momento para dar os pasos necesarios para que o eúscaro en Lehendakaritza sexa algo natural, é dicir, para que Presidencia poida ser un arigune ou espazo de uso do eúscaro. A sistematización axudou a definir o norte desta nova fase, na que haberá que planificar estratexias e pasos, como o deseño do novo plan, o reforzamento do liderado lingüístico das direccións, a implicación e a formación da nova xeración de técnicos de eúscaro, entre outros.